Ne var ne yok?
Blue
Red
Green
Orange
Voilet
Slate
Dark

5N1K Yöntemi Nedir?

Forum Yöneticisi

İş Geliştirme Uygulamaları
Yönetici
Katılım
6 Haziran 2019
Mesajlar
1,401
Tepkime puanı
121
Puanları
63
Konum
Türkiye
Web sitesi
www.burayabakiniz.com
5N1K yöntemi bir planlama yöntemidir. Planlama hayatımızın her aşamasında olması gereken bir şeydir. Ne yazık ki, planlanmamış eylemler olumsuz sonuçları da beraberinde getirmektedir. Arızaların ana nedeni plansız çalışmadır. Örneğin makaledeki veriler bu stratejik planlama yöntemi ile toplanırsa yazıda eksik bilgi olmayacaktır. Eksik bilgi olmadığı için tekrar yazmaya gerek yoktur. Bu yöntem zamandan tasarruf sağlar. Bu gazetecilik terimi "ne? ne zaman? nerede? nasıl? neden? kim?" gibi soruları içerir. Günümüzde iletişim fakültelerinde ve bazı gazetecilik kitaplarında kaynağı gösteren "kimden" unsuru eklenerek 6N 1K olarak kullanılmaktadır. Gazetecilik alanında ise 5N1K soruları kullanılıyor. Bu yöntem "ne? ne zaman? nerede? nasıl? neden? kim?" haberlerinin unsurlarından oluşur. Günümüzde iletişim fakültelerinde ve bazı gazetecilik kitaplarında kaynağı gösteren "kimden" unsuru eklenerek 6N 1K olarak kullanılmaktadır. Günümüzde 5N1K yönteminin kullanım alanı genişlemiştir. Günümüzde gazeteciliğin yanı sıra eğitim, yöntem ve değerlendirme gibi süreçlerde de kullanılmaktadır. Bireylerin bir olay ya da kavramla ilgili kilit noktaları “Kim?”, “Ne?”, “Nerede?”, “Ne zaman?”, “Nasıl?” şeklindedir. Ve “Neden?” gibi sorular sorarak sizi düşünmeye sevk eder. Bu soruları derinlemesine yansıtmayı ve ortaya çıkarmayı amaçlar.

Şimdi bu yöntemi detaylı olarak inceleyelim.

5N1K Nedir?

  • “Ne?” sorusudur. Bu soru bize konuyu vermede yardımcı olur.
  • “Niçin?” Sorusudur. Bazı kaynaklarda “Neden?” soru olarak da geçmektedir.
  • “Nasıl?” sorusu bize yöntemi belirlemede yardımcı olur.
  • “Nerede?” sorusu bize mekân ve yer kavramlarını belirlemede yardımcı olur.
  • “Ne Zaman?” sorusu ise zamanla ilgili kavramları belirlemede yardımcı olur.
  • “Kim?” sorusu ise olayda ilgisi ve sorumluluğu olanları belirlemede yardımcı olur.

"5N1K nedir?" Sorusu ile bu konseptte altı soru öğrendik. Bu sorular bir olay hakkında derinlemesine düşünmemizi sağlar. Ortada yer alan bir kavram veya olay hakkında yazı yazılır. Bu sorular ve cevaplar olay veya kavramın etrafına yerleştirilmiştir. İşletmeler veya bireyler her gün birçok sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Bazı problemler kolay ve açıktır. Bazı problemler karmaşık olabilir. Sorunun gerçek nedenleri hakkında daha fazla düşünmeyi gerektirebilir. Bu tür problemler için doğru soruları sormak gerekir. Sorunla ilgili doğru veriler toplanmalıdır. Bu nedenle tüm bunlara karşılık gelecek sorular bizi çözüme yaklaştırabilir. Peki 5N1K nedir? Öncelikle şunu bilmemiz gerekiyor. Daha sonra problem için doğru verileri toplamak gerekir. Bu nedenle yöntem bir an önce uygulanmalıdır.

5N1K Metodu Nasıl Olmalı?​

Yöntem, sorunun gerçek doğasını belirlemek için kullanılır. Mevcut duruma ilişkin bir rapor hazırlamak için gerekli tüm verileri toplamayı amaçlar. Konsept, gerekli tüm verileri toplamak için sistematik olarak sorular kullanmaktan oluşur. Kapsamlı veri toplamak analiz sürecinde esastır. Sorunların 5W1K konsepti kullanılarak tanımlanmasına izin verir. Ayrıca açıklama ve açıklama sağlayabilir. Bir olayın tüm yönleri hakkında bilgi sağlar. Doğru önlemlerin alınabilmesi için doğru ve uygun önlemlerin alınması önem gerektirmektedir. Farklı uygulama alanlarına sahiptir. Çok yönlülüğü sayesinde çeşitli olay, kavram ve problemlere uyar. Her işte ve her seviyede kullanılabilir. Yöntem, aşamalara ayrıldığı için anlaşılması kolaydır. Aşamalara göre sorular sorulur. İlk aşama, anahtar kelimeleri belirlemekle başlar. Ve bu anahtar kelimelerin önceliklerini belirlemek gerekir. Durum belirlemek için 5N1K soruları kullanılır. Diğer aşama ise sorulardan aldığım cevaplara göre kritik faktörleri görmem. Son adım, çözümler önermek. Somut örnekler vererek bu yöntemin nasıl kullanıldığına bir göz atalım.

NE? Konuyu vermeye yardımcı olur. Görevin tanımı olayı, kavramı, sorunu belirler. Amaç, eylemler ve amaçtır. Örneğin; Sorun ne? Risk nedir? Ürün nedir?” Bu sorularda görüldüğü gibi konunun belirlenmesinde etkilidir. Problemi tespit etme özelliğine sahiptir. Amaca yönelik bir özelliği vardır.

KİM? Olaydan sorumlu olanları ve etkilenenleri belirleme yeteneğine sahiptir. Hedefi doğrudan etkilenenlerdir. Yöneticiler, müşteriler vb. hedeftedir. Örnek soru; Sorunu kim buldu Riski kim çözecek? Görüldüğü gibi sorumluların tespit edilmesi özelliği açıkça görülmektedir.

NEREDE? İlgili yerin belirlenmesine yardımcı olur. Sorun neredeydi? Verilecek cevap sayesinde ilgili yerin belirlenmesine ışık tutacaktır.

NE ZAMAN? Olayın meydana geldiği veya gerçekleşeceği zamanı gösterir. Amacı tarih, süre ve sıklık bildirimlerini ortaya çıkarmaktır. Örneğin; Sorun ne sıklıkla ortaya çıkıyor? Ne kadar sürecek?

NASIL? Yöntemimizi belirlememize yardımcı olur. Hangi adımı atacağımızı seçmemizi sağlar. Sorun nasıl çözülür? Hangi şartlar ve koşullar altında? Sorular bu başlık altında sorulabilir.

NEDEN? Bizi hedefe götürecek bir hedef var. Neden sorusu olarak da söylenebilir. Problemin neden bulunamadığı gibi benzer örnekler verilebilir.

5N1K soruları duruma veya olaya göre değişiklik gösterebilir. Yukarıda verilen makalelerde genellikle problem ve risk kavramlarına örnekler verilmektedir. Bu soruları yaşadığınız başka bir olay veya durum üzerinden kendi hayatınıza uygulayabilirsiniz. Kısacası bir durumu ve olayı daha iyi anlamak ve raporlamak için doğru verilerin toplanması gerekmektedir. 5N1K yöntemi, sorular sorarak problemler için veri toplamayı amaçlar. Bir durumu daha iyi anlamak ve anlamlandırmak için harika bir yoldur. Karşılaşılan sorunlara etkin çözümlerin hedeflenmesine yardımcı olur. Problem çözme dinamikleri ile iyileştirici etkisi vardır. Daha iyi anlamak için kendi hayatınıza dokunacak sorular sorun. Örneğin, bu yılbaşında evde bir parti verecek misiniz? O zaman şu altı soruyu sorun. “Neden kurgu yapıyorum?”, “Ne kadar eğlenceli olmalı?”, “Kim gelecek?” olarak devam edebilirsiniz. Yazının başında tanım cümlesinde planlama yönteminden bahsetmiştik. Bu anlamda planlama çok önemlidir. Soru sorarken planlı bir seri halinde soru sormak gerekir. Burada soruların belli bir sıra ile kullanılması gerektiği sonucuna varmamız gerekiyor. Sorun nedir? Sorunu kim buldu? Sorun neredeydi gibi devam ettirilebilir.

Yöntem Nasıl Çalışır?

Bu yöntem üzerinden her türlü soru sorulur. Sorulan sorulara cevap verme zorunluluğu vardır. Bu altı soru her zaman çalışır çünkü bu sorular her zaman kısa ve doğrudan sorulardır. Aynı zamanda genel sorulardır. Birçok farklı konuya uygulanabilir olması da bu altı sorunun çalışabilir olduğunun göstergesidir. Bu özelliği onları esnek bir özelliğe sokar.

Yöntemin Avantajları Nelerdir?​

Bu altı soru aslında karmaşık bir olayı veya sorunları aydınlatmak için kullanılır. Bu sayede farklı konulara uygulayarak hayatımızı kolaylaştırmaktadır. Zamandan tasarruf etmemizi sağlar. İş gücü kaybı yoktur. Avantajlarını daha genel olarak açıklayacak olursak; Basitçe başlayabiliriz. Bu soruları sormak için doktora, yüksek lisans veya lisans eğitimine sahip olmak gerekli değildir. Diğer bir avantajı da sistematik olmasıdır. Böylece tüm soruları sorarak başarıya ulaşabilirsiniz. Çok yönlülüğü başka bir avantajdır. Bir problem çözme ölçüsünün kullanıldığı şekilde yeni bir süreç tasarlamak için kullanılabilir. Son olarak, bir başka avantajı da kapsamlı olmasıdır. Problemin görüntüsünü tüm yönleriyle incelemek ve çözümünü belirlemek için kullanılabilir.

5N1K'nın Basında Kullanımı​

Basın bültenleri 5N1K soru kuralına göre yazılır. Bir konu hakkında kamuoyunu basın yoluyla bilgilendirmek, duyuruları iletmek, etkinliklere katılmak veya görüş bildirmek amacıyla yazılan yazılardır. Topluma verilecek ana fikir önceden belirlenmelidir. Basın bülteninde belirlenen fikir çerçevesinde bu soru kuralına göre planlama yapılmalıdır. Basın açıklaması yapılırken yasal terimler dikkatli kullanılmalıdır. Duyuruda herhangi bir karışıklık olmamalıdır. Basın bülteni bir sayfayı geçmemelidir. Basın bültenleri çarpıcı ve kısa başlıklar içermelidir. Yönteme göre yazıldığı için farklı konulara uygulanabilme özelliğine sahiptir. Günümüzde medya bireyleri internet üzerinden etkilemektedir. Geleneksel medya yerine internet gazeteciliği ön plandadır. Günümüzde bireyler bu alanda kendilerini geliştirmekte ve bu alandan etkilenmektedir.

Yöntemin Eğitimde Kullanımı​

Okuduğumuz kitaplar veya dinlediğimiz metinler gibi konuları daha iyi ve doğru anlamak için bu soruları kullanırız. Bir sorunu veya konuyu sorulduğunda etkili ve basit bir şekilde ifade etmek için kullanılır. Eğitimde sorulacak bu altı soruya verilecek cevaplar sonucunda soruların daha anlaşılır ve anlaşılır hale getirilmesi amaçlanmaktadır. 5W1K Ne, Nerede, Ne Zaman, Nasıl, Neden ve Kim soruları sorulur. Bir olay hakkında detaylı düşünmemize yardımcı olan sorulardır. Yöntem, sorunun gerçek doğasını belirlemeyi amaçlar. Sorunu bildirmek için veri gerektirir. Gerekli verilere ulaşmak için 5N1K sorularını sistematik ve doğru bir şekilde kullanmak gerekmektedir. Bu yöntemin avantajları ile soru sormak için yüksek bir eğitim seviyesi gerekmemektedir. Başarı hedefine tüm soruları sorarak ulaşılabilir, bu nedenle sistemli olma özelliği taşır.
 
Son düzenleme:
Üst